می‌گویند امام زمان (عج) در میان (ما) هستند، در هر جا ممکن است حضور داشته باشند ولی مردم ایشان را نمی‌شناسند؛ حتی ممکن است رهگذری باشند که از کنار ما در کوچه و خیابان عبور کرده است.

با توجه به این‌که ایشان دارای بدن جسمانی و مادی هستند چطور ممکن است در یک زمان واحد در همه مکان‌ها یا مکان‌های متعددی حضور داشته باشند و اگر چنین است حضرت در کجا زندگی می‌کنند؟ آیا در مکان شخصی و معینی زندگی نمی‌کنند؟ برای یافتن پاسخ این پرسش با ما همراه باشید.
آیا در همه جا حضور دارند؟
این که امام زمان در همه جا و همه مکان‌ها حضور دارند به معنی حضور با بدن جسمانی نیست؛ بلکه منظور از این حضور احاطه علمی ایشان به امور عالم و مردم است که ناشی از علم الهی است و لازمه این علم حضور با جسم و بدن مادی نیست؛ بلکه همان علم غیبی است که خداوند به معصومین (علیهم السلام) عنایت فرمودند. اگر امام زمان (عج) می‌فرمایند: «ما به احوال شما آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده نیست.» منظور علم ایشان است نه فقط حضور جسمانی؛ البته این توضیحات با برخی روایات که در آن‌ها حضور هر دوی این‌ها یعنی حضور جسمانی و احاطه علمی برای امام مفروض و مقبول است، منافاتی ندارد.
امام کجا زندگی می‌کند؟
با توجه به فرازهایی از دعای ندبه که می‌فرماید: «لیت شعری این استقرت بک النوی؟ بل أیّ ارض تقلّک اوثری؟ ابرضوی أو غیرها أم ذی طوی؟» ای کاش می‌دانستم در کدامین جایگاه سکونت داری و کدامین زمین یا آسمانی تو را در برگرفته است؟ آیا در کوه رضوی هستی و یا جایی دیگر و یا در ذی طوی؟
مستناد از احادیث معصومین آن است که حضرت در مکان خاص و سرزمین و شهر و کشور معینی مستقر نیستند؛ بلکه ایشان همواره در سفر از مکانی به مکان دیگر جهت انجام وظایفی هستند که خداوند برایشان قرار داده است. مخفی بودن این موضوع عقلانی و منطقی است؛ همان طور که موضوع غیبت امری عقلانی و حکیمانه است؛ اگرچه ما از سر آن‌ها بی‌اطلاع باشیم.
به نظر می‌آید امام زمان (عج) در مکان معینی سکونت دارند و گاه نیز برای رسیدگی به امور مردم سفر می‌کنند؛ در حالی که با بررسی روایات متعدد خلاف آن ثابت می‌شود. بدین ترتیب که اگر چه این دو مکان که در دعا به آن اشاره شده بر اساس کتب تاریخ از اماکن مقدس هستند و احتمال این که حضرت در این مکان‌ها نیز دیده شده و رفت و آمد داشته و عبادت کنند هست؛ اما هیچ دلیل محکم و مقتضی بر سکونت در این مکان‌ها و انتخاب آن به عنوان محل دائمی برای زندگی وجود ندارد.
اگر در دعا با این سوال‌ها حالت حزن و سوز و هجران و تاسف از دوری حضور حضرت اظهار می‌شود باز هم دلیلی بر زندگی و اقامتگاه ایشان نیست.
در فرازهای دیگر از دعا به راحتی پاسخ به این شبهه داده می‌شود. آنجا که می‌فرماید: «بنفسی انت من مغیب لم یخیل منّا بنفسی أنت نازح ما نزح عنّا.» جانم به فدایت. تو همان ناپیدایی هستی که بیرون از ما نیستی. جانم به فدایت. تو همان کنار رفته ای هستی که از ما به کنار نیستی.
اگر دلیل اقامت حضرت در این مکان، زیارتی بودن و قداست آنجا باشد، چرا مکه معظمه و مدینه منوره و عتبات عالیات نباشد که از نظر شرافت و قداست از بالاترین و عالی‌ترین درجات برخوردارند.
بنابراین فرازهای دعای ندبه بیان کننده اقامتگاه اصل و همیشگی امام زمان(عج) نیست.
در توضیحی از امام زمان(عج) چنین آمده است: «ما در عین حال در مکانی به دور از خانه‌های ظالمانی بر حسب آنچه خداوند تا زمانی که حکومت دنیا در دست فاسقین باشد به مصلحت ما دیده است – سکونت داریم – اما به کارهای شما عالمیم و ذره‌ای از اخبار شما از ما فروگذار نمی‌شود.»
در توضیحی دیگر می‌فرمایند: «و ما شاهد و ناظر مناجات تو بودیم... در حالی که در جایگاهمان در قله کوهی در محلی ناشناخته ساکنیم و اخیراً به خاطر افرادی بی‌ایمان به ناچار از منطقه‌ای پر درخت به این جا آمده‌ایم و به زودی از این جا به دشتی هموار که چندان از آبادی‌ها دور نباشد، فرود خواهیم آمد.»
بر اساس این توضیحات اگر چه از مکان مشخص و معین و ثابتی نامی برده نشده اما آنچه استفاده می‌شود آن است که حضرت در جایی ساکن هستند که از خانه‌های ظالمان و ستمکاران دور است.

به نقل از سایت تبیان