این نوع مداحی ریتمیک که توسط بعضی از مداحان صورت میگیرد هیچگونه تاثیری بر شناخت امام حسین توسط جوانان نمیگذارد. این نوع مداحی بیشتر بر آمده از موسیقی راک اند رول غربی است که توسط مداحان اجرا میشود و جوانان فقط سینه میزنند و اگر به جای سینه زدن دست بزنند هیچ تفاوتی نمیکند. این حرکتها با فرهنگ ما بیگانه است و فرهنگ ما یک فرهنگ معنوی و عرفانی و دارای آرامش است و این نوع مداحی تنها الگو برداری نا صحیحی از موسیقی غربی است که متاسفانه رایج شده و باعث تأثر و تأسف است.
عمده فعالیتهای رضا مهدوی در کنار تحصیلات غیر هنری، در زمینه موسیقی بوده تا جایی که بیشتر مسئولیتها، سوابق و تألیفاتش نیز در این حوزه است. در هنرهای نمایشی نیز به مدت یک سال فشرده در سال 1364 نزد استادانی چون عبدالحی شماسی، علیرضا خمسه و سیروس ابراهیم زاده در سینما تئاتر کوچک تهران تلمذ کرده است. تخصص اصلی وی در موسیقی کودک، نوازندگی سنتور و آموزش در کنار مدیریت است.
هنر آموخته ساز سنتور از 6 سالگی نزد استادان: زنده یاد نیک بین (اداره فرهنگ و هنر و رادیو کردستان)، زنده یاد حسین ملک، رویا حلاج، رضا شفیعیان، مسعود شناسا، پرویز مشکاتیان، مجید کیانی، محمدعلی بهارلو (فرم موسیقی)، اسفندیار قره باغی، وارطان ساهاکیان(تئوری وسلفژ) و محمد صادقی (ردیف آوازی محمود کریمی) در مدرسه هنر و ادبیات سازمان صدا و سیما تلمذ کردهاست.
وی که رئیس سابق دفتر موسیقی حوزه هنری نیز بوده در گفت و گویی پیرامون وضعیت موسیقی آئینی و مداحی و روضه خوانی در ایران اینگونه توضحیح داد:
دیدگاه شما پیرامون جنبه موسیقیایی مداحی چیست؟ آیا اساسا می توان ریشه روضه خوانی و مداحی را در فرهنگ موسیقی و دستگاه های موسیقی ایرانی جستجو کرد؟
ما قبل از اسلام و قبل از اینکه در ایران به دین مبین اسلام متشرف بشویم هم روضهخوانی داشتهایم اما نه به این صورت مداحی که امروز شاهد آن هستیم. اما بعد از اسلام مفاهیم روضهخوانیها به پیامبر و اهل بیت سوق داده میشود و محتواییتر و عرفانی تر شده و شاکلهی آن اسلامی میشود. اما این مسئله که ما در تاریخچهی موسیقی خود اینگونه روضه خوانی را از چه زمانی داشتهایم سند دقیقی در دست نداریم که این موضوع را ثابت کنیم. اما روضهخوانی در تاریخچه موسیقی ایرانی چون بر آمده از تعزیهخوانی بوده و تعزیهخوانی نیز خود در دستگاههای موسیقی ایرانی بوده پس میتوان گفت که روضه خوانی هم به نوعی در دستگاههای موسیقی ما جای دارد. مداحی و ستایشگری که توسط مداحان انجام می شد در دوران صفویه رشد چشمگیری داشت به طوری که مداحان در دوران صفویه مانند امروز جایگاه خیلی ویژهای کسب کردند. البته در آن زمان مداحان با موسیقی و دستگاههای موسیقی ایرانی ارتباط بیشتری داشتند اما امروزه به نوعی با این موضوعات بیگانه شدهاند
متاسفانه بعضی از مداحان ما نشان میدهند که گوششان با این ملودیها آشناست و با اینکه ممکن است شعرهای خوبی روی این ملودیها قرار بدهند اما این نوع ملودیها و آهنگها اصلا برای ساحت مقدس امام حسین و فرهنگ عاشورایی مناسب نیست و ما نباید به هر شکلی که شده سعی به جذب مخاطب به خصوص مخاطبان جوان به وسیلهی این نوع ملودی و آهنگها که بعضا بسیار ریتمیک هستند، بکنیم که اصل موضوع را بعضا به حاشیه میبرند.
آیا برای جذب مخاطب جوان این روشهای نوین در مداحی لازم نیست؟
من اصلا این موضوع رو قبول ندارم اگر بنا باشد با سلیقهی جوانها بخواهیم پیش برویم باید حافظ و سعدی و ... را نیز از کتابهای درسی در بیاوریم و شعرهای امروزی تر استفاده کنیم. جوانها باید با نشستن در هیئت و گوش دادن به روضه خوانیها و مداحیهای اصیل و صحیح سطح سلیقهی خود را افزایش بدهند نه اینکه مداحان برای جذب مخاطبین خود سطح کار خود را پایین بیاورند. این موضوع اثبات شدنی است و اگر ما تحقیقات میدانی در این حوزه انجام بدهیم متوجه میشویم که این نوع مداحی ریتمیک که توسط بعضی از مداحان صورت میگیرد هیچگونه تاثیری بر شناخت امام حسین توسط جوانان نمیگذارد. این نوع مداحی بیشتر بر آمده از موسیقی راک اند رول غربی است که توسط مداحان اجرا میشود و جوانان فقط سینه میزنند و اگر به جای سینه زدن دست بزنند هیچ تفاوتی نمیکند. این حرکتها با فرهنگ ما بیگانه است و فرهنگ ما یک فرهنگ معنوی و عرفانی و دارای آرامش است و این نوع مداحی تنها الگو برداری نا صحیحی از موسیقی غربی است که متاسفانه رایج شده و باعث تأثر و تأسف است.
همگرایی ادبیات آئینی و موسیقی منجر به پیدایش موسیقی آئینی در کشور ما شده است. لطفا توضیحاتی را پیرامون موسیقی آئینی بفرمایید.
موسیقی آیئنی در کشور ما در واقع همان موسیقی محلی و فولکولور و موسیقی نواحی ما است. ما یک موسیقی قومی داریم که همان موسیقی محلی ما است و یک موسیقی شهری که موسقی دستگاهی ما است. واقعیت موسیقی شهری ما برخاسته از موسیقی آئینی ما است. موسیقی آئینی ما قدری پیشرفته تر است زیرا دین و مذهب و رفتار و پوشش و گویش و آداب یک منطقه در آن هست. اما در موسیقی شهری اینطور نیست و موسیقی شهری ظاهرا الک شده است و این مسائل در آن وجود ندارد و به نوعی موسیقی آئینی ما از تنوع خیلی بیشتری برخوردار است. اما این نوع موسیقی به دلیل اینکه روح آئینی خود را دارد از دست میدهد در کلان شهرهای ما به شکل وسیع دیگر شنیده نمیشود و به حاشیه رانده شده و عدهای اندک تنها مخاطبان آن میباشند. قداست روح آئینی این نوع موسیقی از بخشهایی مانند فرهنگ و مذهب و اجتماع و دین و آئین ما نشأت گرفته که متاسفانه در حال از بین رفتن است.
به عنوان رئیس سابق دفتر موسیقی حوزه هنری، نظر امام خمینی(س) و دیگر علما و مجتهدین را درباره موسیقی چگونه ارزیابی میکنید؟
امام خمینی(س) یک کار مانگار درباره موسیقی انجام دادند که خیلی راهگشا بود. حضرت امام خیلی وارد مصادیق نشد اما همان مورد که درباره سرود شهید مطهری از ایشان سوال شد خیلی راهگشا بود. اما ما از علما و مجتهدین نمیتوانیم موردی و مصداقی داشته باشیم اما نظر مشترک اکثر آنان با نظر حضرت امام یکی است که فردی که بالغ و واجد شرایط و آگاه است باید بداند که با شنیدن موسیقی آیا به گناه میافتد یا نمیافتد که اگر میافتد باید گوش نکند و یا آن مکان را ترک کند. اما خیلی از علما هم اصلا در این حوزه وارد نشدهاند و مستقیما گفتند که حرام است. اما با این حال نظر امام(س) نظر مثبت و راهگشایی بود و خیلی به حل این مسئله کمک کرد.
نظر بدهید |